تاريخ : جمعه 16 بهمن 1394برچسب:, | 12:24 | نويسنده : zahra.z--zahra.a

برخی کلمات به دوشکل به کار میروند ، نظیر ((خرف ، خرفت )) یا ((خورش ،خورشت))هنگام نوشتن املا ،لازم است به نحوه ی تلفظ گوینده ی این گونه کلمات توجه داشته باشیم.

 

 

کلمات مهم املایی درس:

 

خارکش پیری - دلق درشت- خار - فرازنده - دل های نژند- جیب - بگشادی - ثنایت گفتن - شکر عطایت سفتن - رخش پندار - چاشت - خسی چون تو - زین سان گام -


برچسب‌ها:
تاريخ : جمعه 16 بهمن 1394برچسب:, | 11:56 | نويسنده : zahra.z--zahra.a

مثنوی به معنای دوتایی است .زیرا در هر بیت دو قافیه مستقل آمده است یعنی هردو مصراع قافیه دارد و با بیت بعد فرق دارد.از آنجا که مثنوی به لحاظ قافیه محدودیت سایر قوالب را ندارد،درداستان سرایی از آن استفاده می شود وازاین رو مثنوی نیز قالب حماسی است .درواقع مثنوی قالبی از شعر فارسی است  که دارای ابیات زیادی بوده و برای سرودن داستان ها و مطالب طولانی کاربرد دارد .سرودن مثنوی از قرن سوم تا چهارم هجری آغاز شده است .

به قافیه های شعر درس تو جه کنید .بااندکی دقت متوجه می شویم که قافیه های هر بیت با بیت دیگر متفاوت است ...شکل قافیه دراین نوع شعر بدین صورت است:

 

 

-------------------------------------------#                        -----------------------------------------#

-------------------------------------------*                         -----------------------------------------*

-------------------------------------------+                        ------------------------------------------+

-------------------------------------------$                         ------------------------------------------$

 

 

ازمهم ترین مثنوی های فارسی ،میتوان به شاهنامه فردوسی ، بوستان سعدی ،مثنوی مولوی و لیلی و مجنون نظامی را نام برد.


برچسب‌ها:

لبخند

شعر این درس به شیوه داستانی خوانده می شود.خواندن این گونه متن ها معمولا با آهنگ نرم و کشش آوایی همراه است.

بنابراین لحن خواننده آن باید به گونه ای باشد که میل و رغبت شنونده را به شنیدن ادامه آن برانگیزد و شوقی همراه با انتظار در ذهن و روح پدید آورد.

شعر آزادگی-درس هفتم

خارکش پیری با دلق درشت    پشته ای خار همی برد به پشت

معنای بیت: پیرخارکشی با لباس پشمی ضخیم پشته هیزمی را با خود حمل می کرد.

همی برد:در نثرکهن ماضی استمراری    خارکش پیر:ترکیب وضفی مقلوب (موصوف پیشی گرفته است.)

خارکش:صفت مرکب=خارکشنده  

 

لنگ لنگان قدمی برمی داشت    هر قدم دانه شکری می کاشت

معنای بیت:در حالیکه آرام راه می رفت در هر قدمی که بر می داشت شکر خدا را به جا می آورد.

ساختار فعل:

1.ساده: رفت ، گفت ، خواهد نشست

2.مرکب: مهاجرت کرد ، پرواز کرد

3.پیشوندی ساده: بر می داشت ، فرا گرفت ، برگشت ، بازگشت

4.گروه فعلی:  به زمین خورد، از راه رسید

دانه شکر:اضافه تشبیهی(مشبه به بر مشبه پیشی گرفته است.)

 

کای فرازنده این چرخ بلند    و ای نوازنده دل های نژند

معنای بیت:ای کسی که این آسمان بلند را برافراشته ای و ای کسی که دلهای افسرده و غمگین را نوازش می کنی

کای:حرف ندا    فرازنده این چرخ بلند:منادا    نوازنده دل های نژند:منادا

 

کنم از جیب نظر تا دامن    چه عزیزی که نکردی با من

معنای بیت:ای خدا هنگامی که سراپای وجودم را می نگرم پی می برم که چه اندازه در حق من لطف کردی.

مصراع اول کنایه از تمام وجود انسان(از جیب تا دامن)

 

در دولت به رخم بگشادی    تاج عزت به سرم بنهادی

معنای بیت:ای خدا تو کسی هستی که در سعادتمندی و خوشبختی را به روی من گشوده ای و او کسی هستی که تاج عزتمندی و سرارازی را برسر من گذاشته ای.

هر دو مصراع کنایه از عزیز بودن و خوشبختی می باشد.

در دولت و تاج عزت هردو اضافه تشبیهی هستند.    اقبال و خوشبختی تشبیه شده اند.

تاج و سر مراعات نظیر و تناسب دارند.

 

حد من نیست ثنایت گفتن    گوهر شکر عطایت سفتن

معنای بیت: من در حدی نیستم که ستایش تو را به جای آورم  و شکر نعمت های تو را به جا آورم.

ثنا: مفعول از نظر نقش دستوری    گوهر شکر را سفتن کنایه از شکرگزاری کردن است.

 

نوجوانی به جوانی مغرور    رخش پندار همی راند ز دور

معنای بیت:نوجوانی که به جوانی خود شیفته بود با غرور و تکبر به سوی پیرخارکش امد.

رخش در ادبیات به منظور با سرعت ترین است و می توانیم اسب رستم را مثال بزنیم.

رخش پندار:اضفاه تشبیهی است.    همی راند:ماضی استمراری در نثرکهن

 

آمد آن شکرگزاریش به گوش    گفت کای پیرخرف گشته خموش

معنای بیت:صحبت های پیرمرد یا شکرگزاری پیرمرد را شنید و گفت ای پیر نادان خاموش باش.

ش:به نوجوان بر می گردد.    واج آرایی دارد:گوش و خموش و شکرگزاریش

 

خار برپشت زنی زین سان گام    دولتت چیست؟عزیزیت کدام؟

معنای بیت: در حالیکه توده ی خار بر پشت داری ،چگونه خود را دولتمند و عزیز  میدانی؟

خار بر پشت:قید حالت    تکرار واژه (ت) در مصراع دوم:واج آرایی

 

عزت از خواری نشناخته ای    عمر در خارکشی باخته ای

معنای بیت: ای پیرمرد هنوز تفاوت میان میان خوشبختی و بدبختی را نمی دانی و عمر خودرا در این کار صرف کرده ای.

عزت و خواری تضاد دارند.  

 

پیر گفتا که چه عزت زین به    که نیم بر در تو بالین نه

معنای بیت: پیرمرد می گوید که جه عزتی بهتر از این که من نیازمند به تو نیستم.

مصراع دوم کنایه از محتاج کسی نبودن    نیم:فعل اسنادی به معنای نیستم.

 

کای فلان چاشت بده یا شامم    نان و آبی که خورم و آشامم

معنای بیت:که ای فلانی به من غذایی یا شامی بده.

چاشت:غذای میان وعده     نان و اب و چاشت و شام تناسب یا مراعات نظیر دارند.

 

شکر گویم که مرا خوار نساخت    به خسی چون تو گرفتار نساخت

معنای بیت: شکرخدا را می گویم که مرا ذلیل و خوار نکرد به انسان بی ارزشی مثل تو نیازمند نکرد.

دارای صنعت تشبیه می باشد.

 

داد با این همه افتادگی ام    عز آزادی  و آزادگی ام

معنای بیت:خدا را شکر می گویم که با وجود همهی ناتوانی من به من عزت و آزادی و بی نیازی بخشیده است.

(او( داد=نهاد محذوف(نهاد خداوند بوده است)

 

نور الدین عبدالرحمن، جامی:

نورالدین عبدالرحمن جامی شاعر و نویسنده معروف ایرانی در قرن نهم هجری است. وی  به مناسبت محل تولد خویش(جام) و نیز به سبب دوستداری شیخ الاسلام احمدجام,حامی تخلص نمود.

دیوان اشعار،هفت اورنگ(شامل هفت مثنوی به تقلید از خمسه نظامی)،نفحات الانس و بهارستان از آثار اوست.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


برچسب‌ها:
صفحه قبل 1 صفحه بعد